Hướng dẫn cách tính thuế TTĐB (tiêu thụ đặc biệt) năm 2025 – Mới nhất

Thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) là loại thuế gián thu đánh trên một số hàng hóa, dịch vụ đặc thù nhằm điều tiết sản xuất, tiêu dùng và bảo vệ lợi ích xã hội. Bài viết này cung cấp hướng dẫn chi tiết về cách tính thuế TTĐB tại Việt Nam năm 2025, dựa trên Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt số 27/2008/QH12 (sửa đổi, bổ sung bởi Luật số 70/2014/QH13, Luật số 106/2016/QH13), Nghị định 108/2015/NĐ-CP, Thông tư 195/2015/TT-BTC, và các cập nhật mới nhất từ Thông tư 46/2024/TT-BTC. Kế toán Dego hướng dẫn cách xác định giá tính thuế, công thức tính thuế, ví dụ cụ thể, và các lưu ý quan trọng để doanh nghiệp tuân thủ đúng quy định pháp luật.

I. Quy định chung về thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB)

1. Đối tượng chịu thuế TTĐB

Theo Điều 2 Luật Thuế TTĐB 2008, các hàng hóa và dịch vụ chịu bao gồm:

• Hàng hóa:
  • Thuốc lá điếu, xì gà, và các chế phẩm từ thuốc lá.
  • Rượu, bia (bao gồm bia hơi, bia lon, bia chai).
  • Xăng, dầu diesel, dầu hỏa, nhiên liệu sinh học.
  • Điều hòa nhiệt độ (công suất ≤ 90.000 BTU).
  • Bài lá (bài tây, bài tam cúc).
  • Vàng mã, hàng mã (trừ hàng mã dùng trong thờ cúng).
• Dịch vụ:
  • Kinh doanh vũ trường, massage, karaoke.
  • Kinh doanh xổ số, cá cược, casino.
  • Kinh doanh golf (bán thẻ hội viên, vé chơi golf).

Lưu ý: Một số hàng hóa/dịch vụ được miễn như xăng sinh học E100, hàng hóa xuất khẩu (trừ một số trường hợp đặc biệt), hoặc dịch vụ casino phục vụ khách nước ngoài.

2. Thuế suất TTĐB

Thuế suất TTĐB được quy định tại Điều 7 Luật Thuế TTĐB 2008 và cập nhật bởi Nghị định 100/2021/NĐ-CP, áp dụng từ năm 2025 như sau:

• Thuốc lá, xì gà: 75% (tăng từ 70% theo lộ trình).
• Rượu:
  • Rượu trên 20 độ: 65%.
  • Rượu dưới 20 độ: 35%.
• Bia: 65% (bao gồm bia hơi, bia lon).
• Xăng: 10% (xăng sinh học E5, E10); 7% (xăng E100).
• Dầu diesel, dầu hỏa: 7%.
• Điều hòa nhiệt độ (≤ 90.000 BTU): 10%.
• Bài lá: 40%.
• Vàng mã, hàng mã: 70%.
• Dịch vụ vũ trường, massage, karaoke: 30%.
• Kinh doanh xổ số: 15%.
• Kinh doanh casino, cá cược: 35%.
• Kinh doanh golf: 20%.

3. Nguyên tắc tính thuế TTĐB

• Thuế TTĐB được tính một lần duy nhất tại khâu sản xuất hoặc nhập khẩu, sau đó cộng vào giá bán để người tiêu dùng cuối cùng chịu.
• Doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu chịu trách nhiệm kê khai và nộp
• Thuế TTĐB được tính trên giá chưa bao gồm thuế giá trị gia tăng (GTGT).

II. Công thức tính thuế tiêu thụ đặc biệt

1. Đối với hàng hóa sản xuất trong nước

Thuế TTĐB phải nộp = Giá tính thuế TTĐB × Thuế suất TTĐB

Giá tính = Giá bán chưa có thuế GTGT

Giá bán chưa có thuế GTGT = Giá bán có thuế GTGT ÷ (1 + Thuế suất GTGT)

• Giá bán có thuế GTGT: Là giá bán ra của doanh nghiệp (bao gồm cả thuế GTGT).
• Thuế suất GTGT: Thường là 10% (hoặc 5% đối với một số hàng hóa đặc thù).

2. Đối với hàng hóa nhập khẩu

Thuế TTĐB phải nộp = (Giá tính thuế nhập khẩu + Thuế nhập khẩu) × Thuế suất TTĐB

Giá tính thuế nhập khẩu = Giá CIF + Thuế nhập khẩu (nếu có)

• Giá CIF: Giá trị hàng hóa tại cửa khẩu nhập, bao gồm giá mua, chi phí vận chuyển, bảo hiểm.
• Thuế nhập khẩu: Tính theo biểu thuế nhập khẩu hiện hành.

3. Đối với dịch vụ chịu

Thuế TTĐB phải nộp = Doanh thu dịch vụ chưa có thuế GTGT × Thuế suất TTĐB

Doanh thu chưa có thuế GTGT = Doanh thu có thuế GTGT ÷ (1 + Thuế suất GTGT)

III. Ví dụ cụ thể về cách tính

1. Hàng hóa sản xuất trong nước: Bia lon

• Công ty A sản xuất bia lon, giá bán ra (có thuế GTGT 10%) là 22.000 VND/lon.
• Thuế suất TTĐB: 65% (theo quy định cho bia).
• Bước 1: Tính giá chưa có thuế GTGT:
  • Giá chưa có thuế GTGT = 22.000 ÷ (1 + 10%) = 20.000 VND/lon.
• Bước 2: Tính thuế TTĐB:
  • Thuế TTĐB = 20.000 × 65% = 13.000 VND/lon.
• Kết luận: Công ty A phải nộp thuế TTĐB 13.000 VND/lon bia.

2. Hàng hóa nhập khẩu: Rượu trên 20 độ

• Công ty B nhập khẩu rượu 40 độ, giá CIF là 1.000.000 VND/chai, thuế nhập khẩu 20%.
• Thuế suất TTĐB: 65% (rượu trên 20 độ).
• Bước 1: Tính thuế nhập khẩu:
  • Thuế nhập khẩu = 1.000.000 × 20% = 200.000 VND.
• Bước 2: Tính giá tính thuế TTĐB:
  • Giá tính thuế TTĐB = 1.000.000 + 200.000 = 1.200.000 VND.
• Bước 3: Tính thuế TTĐB:
  • Thuế TTĐB = 1.200.000 × 65% = 780.000 VND/chai.
• Kết luận: Công ty B phải nộp thuế TTĐB 780.000 VND/chai rượu.

3. Dịch vụ: Kinh doanh karaoke

• Doanh nghiệp C kinh doanh karaoke, doanh thu tháng 1/2025 (có thuế GTGT 10%) là 110.000.000 VND.
• Thuế suất TTĐB: 30% (dịch vụ karaoke).
• Bước 1: Tính doanh thu chưa có thuế GTGT:
  • Doanh thu chưa có thuế GTGT = 110.000.000 ÷ (1 + 10%) = 100.000.000 VND.
• Bước 2: Tính thuế TTĐB:
  • Thuế TTĐB = 100.000.000 × 30% = 30.000.000 VND.
• Kết luận: Doanh nghiệp C phải nộp thuế TTĐB 30.000.000 VND cho tháng 1/2025.

IV. Thủ tục kê khai và nộp

1. Hồ sơ kê khai

Theo Thông tư 195/2015/TT-BTC, hồ sơ kê khai thuế TTĐB bao gồm:

• Tờ khai thuế TTĐB (mẫu 01/TTĐB, ban hành kèm Thông tư 156/2013/TT-BTC).
• Bảng kê hóa đơn bán hàng/dịch vụ chịu thuế TTĐB (mẫu 01-1/TTĐB).
• Hóa đơn, hợp đồng mua bán, chứng từ liên quan (đối với hàng nhập khẩu).
• Bảng kê chi tiết doanh thu (đối với dịch vụ).

2. Kê khai thuế

• Đối tượng kê khai:
  • Doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu hàng hóa chịu
  • Doanh nghiệp cung cấp dịch vụ chịu (vũ trường, karaoke, casino, v.v.).
• Cách kê khai:
  • Sử dụng phần mềm HTKK (phiên bản 5.0.6, năm 2025) để lập tờ khai
  • Điền thông tin: Mã số thuế, doanh thu/giá tính thuế, thuế suất, số phải nộp.
  • Kết xuất file XML và nộp qua https://thuedientu.gdt.gov.vn.
• Thời hạn kê khai:
  • Hàng tháng: Trước ngày 20 của tháng tiếp theo (đối với doanh nghiệp có doanh thu trên 50 tỷ đồng/năm).
  • Hàng quý: Trước ngày 30 của tháng đầu tiên quý sau (đối với doanh nghiệp có doanh thu dưới 50 tỷ đồng/năm).

3. Nộp thuế

• Nơi nộp: Tại Cục Thuế/Chi cục Thuế quản lý doanh nghiệp hoặc tại Kho bạc Nhà nước.
• Hình thức nộp:
  • Qua https://thuedientu.gdt.gov.vn với chữ ký số.
  • Qua ngân hàng thương mại (Vietcombank, BIDV, Agribank, v.v.).
  • Trực tiếp tại Kho bạc (nếu không nộp điện tử).
• Thời hạn nộp: Đồng thời với thời hạn kê khai (ngày 20 tháng sau hoặc ngày 30 quý sau).

V. Lưu ý quan trọng khi tính và nộp

• Xác định đúng giá tính thuế:
  • Đối với hàng hóa sản xuất trong nước, giá tính thuế không bao gồm thuế GTGT.
  • Đối với hàng nhập khẩu, giá tính thuế bao gồm cả thuế nhập khẩu (nếu có).
• Hạch toán
  • Thuế TTĐB là chi phí không được khấu trừ khi tính thuế TNDN, được hạch toán vào tài khoản 3333 – Thuế TTĐB (theo Thông tư 96/2015/TT-BTC).
• Chậm nộp thuế TTĐB:
  • Phạt 0,03% mỗi ngày trên số tiền thuế chậm nộp (theo Điều 59 Luật Quản lý thuế 2019).
  • Sau 90 ngày, cơ quan thuế có thể áp dụng biện pháp cưỡng chế (trích tài khoản ngân hàng, phong tỏa tài sản).
• Kê khai điện tử:
  • Từ năm 2025, doanh nghiệp bắt buộc sử dụng https://thuedientu.gdt.gov.vn hoặc eTax Mobile để kê khai và nộp thuế TTĐB, đảm bảo có chữ ký số hợp lệ.
• Hóa đơn điện tử:
  • Hàng hóa/dịch vụ chịu phải xuất hóa đơn điện tử theo Nghị định 123/2020/NĐ-CP, ghi rõ giá chưa thuế, và thuế GTGT.
• Hỗ trợ từ cơ quan thuế:
  • Liên hệ tổng đài 19006192 hoặc email [email protected] nếu gặp khó khăn trong kê khai/nộp thuế.
  • Kiểm tra danh sách hàng hóa/dịch vụ chịu trên website Tổng cục Thuế.

Những câu hỏi thường gặp

1. Thuế TTĐB có được khấu trừ khi tính thuế TNDN không?

Không, thuế TTĐB là chi phí không được khấu trừ khi tính thuế TNDN, theo Thông tư 96/2015/TT-BTC.

2. Doanh nghiệp nhỏ có phải kê khai thuế TTĐB hàng tháng không?

Doanh nghiệp có doanh thu dưới 50 tỷ đồng/năm được kê khai thuế TTĐB theo quý (trước ngày 30 của tháng đầu tiên quý sau), theo Thông tư 46/2024/TT-BTC.

3. Hàng hóa xuất khẩu có chịu thuế TTĐB không?

Hàng hóa xuất khẩu miễn thuế TTĐB, trừ một số trường hợp đặc biệt (như thuốc lá, rượu bán cho khách xuất cảnh). Doanh nghiệp cần nộp hồ sơ hoàn thuế TTĐB tại cơ quan thuế.

Kết luận

Thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) được tính trên giá chưa có thuế GTGT (đối với hàng sản xuất trong nước, dịch vụ) hoặc giá CIF cộng thuế nhập khẩu (đối với hàng nhập khẩu), với thuế suất từ 7% đến 75% tùy loại hàng hóa/dịch vụ. Doanh nghiệp cần sử dụng phần mềm HTKK, kê khai và nộp thuế đúng hạn qua https://thuedientu.gdt.gov.vn, lưu trữ chứng từ đầy đủ, và tuân thủ quy định để tránh phạt chậm nộp (0,03%/ngày). Việc nắm rõ cách tính thuế TTĐB giúp doanh nghiệp tối ưu chi phí và đảm bảo tuân thủ pháp luật. Nếu cần hỗ trợ, liên hệ tổng đài 19006192 hoặc cơ quan thuế địa phương.

Xem nhiều thêm tại website Kế toán Dego