Thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) – Tổng quan và mức thuế suất năm 2025

Thuế thu nhập doanh nghiệp – Bạn muốn nắm rõ thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) để tối ưu nghĩa vụ thuế năm 2025? Thuế TNDN là thuế trực thu đánh vào thu nhập chịu thuế, đóng vai trò quan trọng trong ngân sách nhà nước. Bài viết này Kế toán Dego cung cấp tổng quan về thuế TNDN, mức thuế suất áp dụng năm 2025, cách tính, và ưu đãi thuế theo Luật Thuế TNDN 2008. Đọc ngay để quản lý thuế hiệu quả và liên hệ chuyên gia tư vấn!

I. Thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) là gì?

Thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) là loại thuế trực thu, đánh vào thu nhập chịu thuế của các tổ chức kinh tế từ hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ, và các thu nhập khác, theo Luật Thuế TNDN 2008 (sửa đổi 2013, 2014, 2020, 2022, 2023). Thuế TNDN là nguồn thu chủ lực của ngân sách nhà nước, chiếm tỷ trọng lớn trong tổng thu thuế.

• Đặc điểm của thuế TNDN:
  • Tính trên thu nhập chịu thuế (doanh thu trừ chi phí được trừ và thu nhập khác).
  • Áp dụng cho doanh nghiệp trong và ngoài nước có thu nhập chịu thuế tại Việt Nam.
  • Thuế suất phổ biến là 20%, với các mức ưu đãi hoặc đặc thù tùy ngành nghề.
• Đối tượng nộp thuế:
  • Doanh nghiệp thành lập theo pháp luật Việt Nam (công ty TNHH, cổ phần, hợp tác xã).
  • Doanh nghiệp nước ngoài có cơ sở thường trú tại Việt Nam.
  • Doanh nghiệp nước ngoài không có cơ sở thường trú nhưng có thu nhập chịu thuế tại Việt Nam.
  • Tổ chức khác có hoạt động sản xuất, kinh doanh có thu nhập chịu thuế.
• Thu nhập chịu thuế:
  • Thu nhập từ sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ.
  • Thu nhập từ chuyển nhượng vốn, bất động sản, chứng khoán.
  • Thu nhập từ hoạt động khác (lãi tiền gửi, cho vay, nhượng quyền).
• Ý nghĩa:
  • Đảm bảo nguồn thu ngân sách nhà nước.
  • Điều tiết kinh tế, khuyến khích đầu tư vào lĩnh vực ưu tiên.
  • Thúc đẩy công bằng xã hội thông qua nghĩa vụ thuế.

II. Mức thuế suất thuế TNDN năm 2025

Mức thuế suất thuế TNDN năm 2025 được quy định tại Điều 10, 13, 14 Luật Thuế TNDN 2008 (sửa đổi 2013) và Điều 10 Nghị định 218/2013/NĐ-CP. Thuế suất phổ thông là 20%, nhưng có các mức đặc thù và ưu đãi áp dụng tùy theo ngành nghề, địa bàn, hoặc dự án đầu tư.

• Thuế suất phổ thông 20%:
  • Áp dụng cho doanh nghiệp thành lập theo pháp luật Việt Nam (công ty, hợp tác xã).
  • Áp dụng cho doanh nghiệp có tổng doanh thu năm trước liền kề không quá 20 tỷ đồng.
  • Bao gồm doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ thông thường.
• Thuế suất đặc thù:
  • 32%-50%: Áp dụng cho hoạt động tìm kiếm, thăm dò, khai thác dầu khí (theo Điều 54 Luật Dầu khí 2022).
  • 50%: Áp dụng cho khai thác tài nguyên quý hiếm (bạch kim, vàng, bạc, thiếc, vonfram, antimon, đá quý, đất hiếm).
  • 40%: Áp dụng cho khai thác tài nguyên quý hiếm tại địa bàn kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn (theo Nghị định 218/2013/NĐ-CP).
  • 25%: Áp dụng cho một số lô, mỏ dầu khí được hưởng ưu đãi đầu tư đặc biệt.
• Thuế suất ưu đãi:
  • 10% (15 năm): Áp dụng cho doanh nghiệp công nghệ cao, dự án đầu tư tại khu công nghiệp, khu kinh tế, hoặc lĩnh vực xã hội hóa (giáo dục, y tế, văn hóa).
  • 10% (vô thời hạn): Áp dụng cho thu nhập từ hoạt động trồng rừng, nuôi trồng thủy sản, hoặc bảo quản nông sản tại địa bàn khó khăn.
  • 17% (10 năm): Áp dụng cho doanh nghiệp mới thành lập tại địa bàn có điều kiện kinh tế – xã hội khó khăn.
• Lưu ý:
  • Doanh nghiệp khai thác tài nguyên phải đăng ký mã ngành hợp pháp.
  • Ưu đãi thuế áp dụng theo điều kiện cụ thể tại Điều 13, 14 Luật Thuế TNDN.
  • Doanh nghiệp cần kiểm tra danh mục ưu đãi tại Nghị định 218/2013/NĐ-CP.

III. Cách tính thuế TNDN năm 2025

Cách tính thuế thu nhập doanh nghiệp năm 2025 được quy định tại Điều 6 Luật Thuế TNDN 2008, Điều 5 Nghị định 218/2013/NĐ-CP, và Thông tư 78/2014/TT-BTC (sửa đổi bởi Thông tư 96/2015/TT-BTC). Thuế TNDN được tính dựa trên thu nhập tính thuế và thuế suất, với công thức: Thuế TNDN = (Thu nhập tính thuế – Phần trích lập quỹ KH&CN, nếu có) × Thuế suất. Quy trình tính thuế đòi hỏi sự chính xác để đảm bảo tuân thủ pháp luật và tối ưu nghĩa vụ thuế.

• Quy trình tính thuế:
  
  • Xác định doanh thu: Ghi nhận toàn bộ doanh thu từ bán hàng, cung ứng dịch vụ, phụ thu, và khoản thu khác (lãi tiền gửi, nhượng quyền), trừ thuế GTGT nếu áp dụng phương pháp khấu trừ.
  • Xác định chi phí được trừ: Bao gồm chi phí thực tế liên quan đến kinh doanh, có hóa đơn, chứng từ hợp pháp (khấu hao tài sản, lương nhân viên, nguyên vật liệu, quảng cáo hợp lệ).
  • Tính thu nhập chịu thuế: Thu nhập chịu thuế = Doanh thu – Chi phí được trừ + Thu nhập khác (chuyển nhượng vốn, bất động sản, chứng khoán).
  • Tính thu nhập tính thuế: Thu nhập tính thuế = Thu nhập chịu thuế – Thu nhập miễn thuế (xã hội hóa, nông nghiệp tại địa bàn khó khăn) – Lỗ kết chuyển (nếu có).
  • Trích lập quỹ KH&CN (nếu có): Trích tối đa 10% thu nhập tính thuế, sử dụng trong 5 năm, nếu không sẽ nộp lại thuế.
  • : Áp dụng thuế suất tương ứng (Tính thuế TNDN20% phổ thông, 10%-50% ưu đãi/đặc thù).
• Chi phí được trừ:
  
  • Chi phí khấu hao tài sản cố định theo quy định tại Thông tư 45/2013/TT-BTC.
  • Chi phí nguyên vật liệu, nhân công, quản lý doanh nghiệp có hóa đơn hợp pháp.
  • Chi phí quảng cáo, khuyến mại trong giới hạn 10% tổng chi phí (15% với doanh nghiệp mới).
  • Chi phí lãi vay trong giới hạn 150% lãi suất cơ bản của Ngân hàng Nhà nước.
• Chi phí không được trừ:
  
  • Tiền phạt vi phạm hành chính (phạt thuế, giao thông, môi trường).
  • Chi phí khấu hao vượt mức quy định hoặc tài sản không phục vụ kinh doanh.
  • Chi phí không có hóa đơn, chứng từ hợp pháp hoặc hóa đơn không đúng quy định.
  • Chi phí trích lập dự phòng không đúng quy định (dự phòng giảm giá hàng tồn kho, nợ phải thu khó đòi).
  • Chi phí lương, thưởng không ghi rõ trong hợp đồng lao động hoặc quy chế tài chính.
• Thu nhập miễn thuế:
  
  • Thu nhập từ hoạt động xã hội hóa (giáo dục, y tế, văn hóa, thể thao).
  • Thu nhập từ trồng trọt, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản tại địa bàn khó khăn.
  • Thu nhập từ chuyển giao công nghệ thuộc lĩnh vực ưu tiên.
  • Thu nhập từ bán sản phẩm của doanh nghiệp sử dụng nhiều lao động.
• Lỗ kết chuyển:
  
  • Doanh nghiệp lỗ được kết chuyển tối đa 5 năm liên tục, tính từ năm phát sinh lỗ.
  • Lỗ từ quý trong năm được bù trừ giữa các quý, quyết toán cuối năm theo mẫu tờ khai 03/TNDN.
  • Lưu ý lập hồ sơ lỗ lý để kiểm tra khi thanh tra thuế.
• Lập tờ khai thuế:
  
  • Nộp tờ khai tạm tính hàng quý (mẫu 01A/TNDN hoặc 01B/TNDN) trước ngày 30 của tháng đầu tiên quý sau.
  • Nộp tờ khai quyết toán năm trước ngày 31/3/2024 (cho năm 2023), kèm báo cáo tài chính.
  • Sử dụng phần mềm kê khai (eTax, MISA, Fast) để đảm bảo chính xác.
• Lưu ý quan trọng:
  
  • Kiểm tra kỹ chứng từ để đảm bảo chi phí được trừ hợp lệ, tránh truy thu thuế.
  • Lập hồ sơ ưu đãi thuế (nếu có) và nộp cùng tờ khai để được miễn/giảm thuế.
  • Chậm nộp tờ khai bị phạt 0,03%/ngày theo Luật Quản lý thuế 2019.
  • Doanh nghiệp FDI cần bổ sung hồ sơ thu nhập từ nước ngoài (nếu có).

IV. Ưu đãi thuế và lưu ý năm 2025

Ưu đãi thuế TNDN năm 2025 được quy định tại Điều 13, 14 Luật Thuế TNDN 2008 và Nghị định 218/2013/NĐ-CP, nhằm khuyến khích đầu tư vào lĩnh vực công nghệ cao, địa bàn khó khăn, và các ngành xã hội hóa. Doanh nghiệp cần nắm rõ điều kiện để tận dụng ưu đãi và tuân thủ nghĩa vụ thuế.

• Hình thức ưu đãi thuế:
  • Miễn thuế: Miễn thuế TNDN 4 năm cho doanh nghiệp công nghệ cao, khởi nghiệp sáng tạo.
  • Giảm thuế: Giảm 50% thuế TNDN trong 9 năm cho dự án tại khu công nghiệp, khu kinh tế.
  • Thuế suất ưu đãi: Áp dụng mức 10% hoặc 17% cho các lĩnh vực, địa bàn ưu tiên.
• Lĩnh vực được ưu đãi:
  • Công nghệ cao, nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ.
  • Giáo dục, y tế, văn hóa, thể thao, môi trường (xã hội hóa).
  • Nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản tại địa bàn khó khăn.
  • Đầu tư nhà ở xã hội, bảo quản nông sản, xuất bản, báo chí.
• Thời gian áp dụng ưu đãi:
  • Miễn thuế: Tối đa 4 năm kể từ khi có thu nhập chịu thuế.
  • Giảm thuế: Tối đa 9 năm tiếp theo sau thời gian miễn thuế.
  • Thuế suất ưu đãi: 10 năm, 15 năm, hoặc vô thời hạn tùy lĩnh vực.
• Lưu ý quan trọng:
  • Doanh nghiệp phải đáp ứng điều kiện ưu đãi (vốn đầu tư, công nghệ, địa bàn).
  • Lập hồ sơ ưu đãi và nộp cùng tờ khai quyết toán thuế TNDN.
  • Chậm nộp thuế bị phạt 0,03%/ngày theo Luật Quản lý thuế 2019.
  • Sử dụng phần mềm kế toán (MISA, Fast) để tính thuế và lập báo cáo chính xác.

Câu hỏi thường gặp (FAQ)

1. Thuế TNDN áp dụng cho những doanh nghiệp nào?
   Thuế TNDN áp dụng cho doanh nghiệp Việt Nam, doanh nghiệp nước ngoài có cơ sở thường trú, hoặc có thu nhập chịu thuế tại Việt Nam, theo Luật Thuế TNDN 2008. Tư vấn thuế giúp xác định đối tượng và nghĩa vụ thuế chính xác.
2. Mức thuế suất TNDN năm 2025 là bao nhiêu?
   Mức thuế suất TNDN phổ thông năm 2025 là 20%, theo Nghị định 218/2013/NĐ-CP. Một số ngành đặc thù (dầu khí, tài nguyên quý hiếm) áp dụng mức 25%-50%, hoặc ưu đãi 10%-17% tùy lĩnh vực. Liên hệ chuyên gia để kiểm tra thuế suất phù hợp.
3. Doanh nghiệp nhỏ có được ưu đãi thuế TNDN không?
   Doanh nghiệp nhỏ (doanh thu dưới 20 tỷ đồng/năm) áp dụng thuế suất 20%. Doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo hoặc tại địa bàn khó khăn có thể được miễn thuế 2-4 năm. Tư vấn thuế giúp tối ưu ưu đãi.

Kết luận

Thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) là nghĩa vụ quan trọng, góp phần đảm bảo ngân sách và điều tiết kinh tế, theo Luật Thuế TNDN 2008. Với mức thuế suất 20% phổ thông và các ưu đãi hấp dẫn năm 2025, doanh nghiệp cần nắm rõ cách tính và điều kiện ưu đãi để tối ưu nghĩa vụ thuế. Dịch vụ tư vấn thuế hỗ trợ lập báo cáo, tận dụng ưu đãi, và đảm bảo tuân thủ pháp luật. Đừng để sai sót thuế cản bước phát triển! Liên hệ ngay chuyên gia để quản lý thuế TNDN hiệu quả.

Xem thêm nhiều hơn tại Website Kế toán Dego