Table of Contents
Bảo hiểm xã hội bắt buộc là chính sách quan trọng nhằm bảo vệ quyền lợi cho người lao động trong quá trình làm việc và sau khi nghỉ hưu. Tham gia BHXH bắt buộc không chỉ là nghĩa vụ mà còn mang lại nhiều chế độ hấp dẫn. Trong bài viết này, Kế toán Dego sẽ trình bày chi tiết 5 chế độ, quyền lợi khi tham gia đóng BHXH bắt buộc theo quy định của Luật BHXH 2014, giúp người lao động và doanh nghiệp hiểu rõ hơn về lợi ích của chương trình này.
I. Bảo hiểm xã hội bắt buộc là gì?
1. Khái niệm BHXH bắt buộc
BHXH bắt buộc là loại hình bảo hiểm do Nhà nước tổ chức, yêu cầu người lao động và người sử dụng lao động cùng đóng góp để đảm bảo quyền lợi về tài chính và y tế trong các trường hợp ốm đau, nghỉ hưu, hoặc tai nạn lao động.
2. Đối tượng tham gia
Xem thêm: Luật Bảo hiểm xã hội 2014 số 58/2014/QH13 áp dụng 2024
3. Tỷ lệ đóng BHXH bắt buộc
Tổng mức đóng BHXH là 32% quỹ lương, trong đó:
- Người lao động: 10,5% (8% BHXH, 1,5% BHYT, 1% BHTN).
- Doanh nghiệp: 21,5% (17,5% BHXH, 3% BHYT, 1% BHTN).
4. Ý nghĩa của BHXH bắt buộc
BHXH bắt buộc giúp người lao động có nguồn tài chính ổn định trong các trường hợp rủi ro, đồng thời đảm bảo an sinh xã hội lâu dài.
II. 5 chế độ quyền lợi của bảo hiểm xã hội bắt buộc
1. Chế độ ốm đau
- Quyền lợi: Người lao động được hưởng trợ cấp ốm đau khi nghỉ việc do bệnh tật, tối đa 30-60 ngày/năm tùy thời gian đóng BHXH.
- Mức hưởng: 75% mức lương đóng BHXH của tháng liền kề trước khi nghỉ.
- Điều kiện: Nghỉ việc có xác nhận của cơ sở y tế và đóng BHXH từ 1 tháng trở lên.
2. Chế độ thai sản
- Quyền lợi: Lao động nữ được nghỉ thai sản 6 tháng khi sinh con, lao động nam được nghỉ từ 5-14 ngày khi vợ sinh con. Trợ cấp thai sản bằng 100% mức lương đóng BHXH.
- Mức hưởng: 100% lương tháng liền kề trước khi nghỉ, cộng thêm trợ cấp một lần (2 tháng lương tối thiểu vùng khi sinh con).
- Điều kiện: Đóng BHXH từ 6 tháng trở lên trong 12 tháng trước khi sinh.
3. Chế độ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp
- Quyền lợi: Người lao động bị tai nạn lao động hoặc bệnh nghề nghiệp được hưởng trợ cấp, chi phí điều trị, và hỗ trợ phục hồi chức năng.
- Mức hưởng: Từ 30% đến 100% lương đóng BHXH, tùy mức độ suy giảm khả năng lao động.
- Điều kiện: Tai nạn xảy ra trong giờ làm việc hoặc do công việc.
4. Chế độ hưu trí
- Quyền lợi: Người lao động đủ tuổi nghỉ hưu (nam 62, nữ 60 từ 2025) được hưởng lương hưu hàng tháng.
- Mức hưởng: Tối thiểu 45% lương đóng BHXH (sau 20 năm đóng), tăng 2% mỗi năm đóng thêm, tối đa 75%.
- Điều kiện: Đóng BHXH từ 20 năm trở lên.
5. Chế độ tử tuất
- Quyền lợi: Thân nhân của người lao động qua đời được hưởng trợ cấp tử tuất một lần hoặc hàng tháng.
- Mức hưởng: Trợ cấp một lần bằng 36 tháng lương tối thiểu vùng; trợ cấp hàng tháng từ 50-70% lương tối thiểu vùng.
- Điều kiện: Người lao động đã đóng BHXH từ 1 năm trở lên.
III. Quy trình hưởng các chế độ BHXH
1. Chuẩn bị hồ sơ
2. Nộp hồ sơ
Hồ sơ được nộp tại cơ quan BHXH nơi doanh nghiệp đăng ký hoặc qua Cổng Dịch vụ công BHXH Việt Nam.
3. Nhận kết quả
Cơ quan BHXH sẽ xử lý trong vòng 5-15 ngày làm việc, tùy loại chế độ. Trợ cấp được chuyển khoản hoặc chi trả trực tiếp.
4. Theo dõi và đối chiếu
Người lao động cần kiểm tra thông tin đóng BHXH trên ứng dụng VssID để đảm bảo quyền lợi.
IV. Lưu ý khi tham gia BHXH bắt buộc
1. Kiểm tra mức đóng BHXH
Người lao động cần đối chiếu mức lương đóng BHXH trên hợp đồng lao động với báo cáo của doanh nghiệp để tránh thiệt hại quyền lợi.
2. Cập nhật thông tin cá nhân
Thông tin như mã số BHXH, số CMND/CCCD cần được cập nhật kịp thời để tránh sai sót khi hưởng chế độ.
3. Lưu trữ chứng từ
Các giấy tờ như sổ BHXH, giấy xác nhận y tế cần được lưu trữ cẩn thận để làm hồ sơ hưởng chế độ.
4. Phối hợp với doanh nghiệp
Người lao động cần phối hợp với bộ phận nhân sự để hoàn thiện hồ sơ và nộp đúng thời hạn.
5. Sử dụng ứng dụng VssID
Ứng dụng VssID giúp người lao động tra cứu thông tin đóng BHXH, theo dõi quyền lợi, và nộp hồ sơ trực tuyến.
FAQs
Những câu hỏi thường gặp
1. BHXH bắt buộc có chế độ nào?
Có 5 chế độ: ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, hưu trí, tử tuất.
2. Mức hưởng thai sản là bao nhiêu?
Bằng 100% lương tháng liền kề trước khi nghỉ, cộng trợ cấp một lần.
3. Ai phải đóng BHXH bắt buộc?
Người lao động có hợp đồng từ 1 tháng trở lên và doanh nghiệp.
Kết luận
Tham gia BHXH bắt buộc mang lại 5 chế độ quyền lợi thiết thực, giúp người lao động an tâm trong công việc và cuộc sống. Kế toán Dego khuyến nghị người lao động và doanh nghiệp nắm rõ quy định, phối hợp chặt chẽ, và sử dụng công nghệ để quản lý BHXH hiệu quả. Nếu bạn cần thêm thông tin, hãy tìm hiểu thêm để được tư vấn chi tiết.
Xem thêm tại Website Kế toán Dego
