Table of Contents
Trong hệ thống pháp luật Việt Nam, công đoàn là tổ chức đại diện cho người lao động, đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi hợp pháp và tham gia quản lý doanh nghiệp.
Cùng Kế toán Dego phân tích quy định pháp luật về công đoàn trong doanh nghiệp, quyền và nghĩa vụ cụ thể, cũng như tầm quan trọng của tổ chức này trong quan hệ lao động.
I. Khái niệm và căn cứ pháp lý
1. Công đoàn là gì?
Công đoàn là tổ chức chính trị – xã hội của giai cấp công nhân và người lao động, được thành lập trên cơ sở tự nguyện nhằm bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người lao động.
2. Căn cứ pháp lý
- Hiến pháp 2013.
- Luật Công đoàn 2012.
- Bộ luật Lao động 2019.
Xem thêm: Bộ luật lao động 2019 số 45/2019/QH14 áp dụng 2025 mới nhất
II. Vai trò của công đoàn trong doanh nghiệp
- Đại diện người lao động trong thương lượng tập thể.
- Tham gia xây dựng thỏa ước lao động tập thể.
- Giám sát việc thực hiện pháp luật lao động, an toàn lao động.
- Hỗ trợ giải quyết tranh chấp lao động.
III. Quyền của công đoàn trong doanh nghiệp
a. Quyền đại diện: Tham gia vào quá trình thương lượng lương, thưởng, chế độ làm việc.
b. Quyền giám sát: Kiểm tra việc thực hiện pháp luật về lao động, bảo hiểm xã hội.
c. Quyền khởi kiện: Trong một số trường hợp, công đoàn có thể khởi kiện để bảo vệ quyền lợi người lao động.
d. Quyền tham gia quản lý: Góp ý và giám sát hoạt động của doanh nghiệp liên quan đến lao động.
IV. Nghĩa vụ của công đoàn trong doanh nghiệp
- Tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho người lao động.
- Phối hợp với doanh nghiệp xây dựng môi trường làm việc an toàn.
- Bảo đảm đoàn viên công đoàn tuân thủ kỷ luật lao động.
- Quản lý và sử dụng tài chính công đoàn đúng quy định.
V. Quy trình thành lập công đoàn tại doanh nghiệp
a. Người lao động có nhu cầu gửi đề nghị thành lập công đoàn.
b. Tổ chức công đoàn cấp trên trực tiếp hướng dẫn, hỗ trợ thủ tục.
c. Tiến hành đại hội thành lập công đoàn cơ sở.
d. Đăng ký với cơ quan có thẩm quyền để công đoàn đi vào hoạt động.
VI. Lợi ích của việc có công đoàn trong doanh nghiệp
- Người lao động được bảo vệ tốt hơn về quyền lợi.
- Doanh nghiệp có đối tác đại diện để đối thoại, giảm rủi ro tranh chấp.
- Tạo môi trường làm việc hài hòa, ổn định và bền vững.
VII. FAQ – Câu hỏi thường gặp
1. Doanh nghiệp có bắt buộc phải thành lập công đoàn không?
Không bắt buộc, nhưng khi có đủ số lượng người lao động muốn tham gia thì có thể thành lập.
2. Công đoàn có quyền can thiệp vào hoạt động quản lý doanh nghiệp không?
Công đoàn không trực tiếp quản lý doanh nghiệp, nhưng có quyền giám sát việc thực hiện pháp luật liên quan đến lao động.
3. Người lao động có bắt buộc phải tham gia công đoàn không?
Không, việc tham gia công đoàn hoàn toàn tự nguyện.
Kết luận
Công đoàn trong doanh nghiệp là tổ chức quan trọng giúp bảo vệ quyền lợi của người lao động và góp phần xây dựng môi trường làm việc ổn định. Hiểu rõ quyền và nghĩa vụ của công đoàn sẽ giúp doanh nghiệp và người lao động hợp tác hiệu quả hơn.
Xem thêm nhiều hơn tại website Kế toán Dego
