Table of Contents
Luật Lao động 2019 (có hiệu lực từ ngày 01/01/2021) là văn bản pháp luật quan trọng, quy định toàn diện về quyền, nghĩa vụ của người lao động (NLĐ) và người sử dụng lao động (NSDLĐ). Với nhiều điểm sửa đổi so với Luật Lao động 2012, văn bản này đã mở rộng phạm vi điều chỉnh, tăng cường bảo vệ NLĐ, đồng thời tạo hành lang pháp lý linh hoạt hơn cho doanh nghiệp. Cùng Kế toán Dego phân tích chi tiết toàn cảnh và các điểm mới nổi bật.
I. Phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng
- Phạm vi điều chỉnh: Luật quy định về tiêu chuẩn lao động, quyền và nghĩa vụ của NLĐ, NSDLĐ, tổ chức đại diện NLĐ và quản lý nhà nước về lao động.
- Đối tượng áp dụng: Không chỉ NLĐ Việt Nam mà còn mở rộng đến NLĐ nước ngoài làm việc tại Việt Nam, các tổ chức đại diện lao động, và cả cơ quan, tổ chức liên quan đến quan hệ lao động.
- Mục tiêu chính: Tạo ra môi trường làm việc công bằng, minh bạch, hài hòa lợi ích giữa NLĐ và NSDLĐ, phù hợp với tiến trình hội nhập quốc tế.
II. Những điểm mới nổi bật trong Luật Lao động 2019
Luật Lao động 2019 bổ sung và sửa đổi nhiều nội dung quan trọng, cụ thể:
- Mở rộng khái niệm NLĐ: Bao gồm cả người làm việc không có hợp đồng lao động chính thức nhưng vẫn có quan hệ lao động thực tế.
- Đối thoại tại nơi làm việc: Doanh nghiệp bắt buộc tổ chức đối thoại định kỳ, giúp giải quyết kịp thời mâu thuẫn và xây dựng quan hệ lao động hài hòa.
- Thỏa ước lao động tập thể: Quy định chi tiết hơn về nội dung, thủ tục ký kết và hiệu lực.
- Tăng tuổi nghỉ hưu: Lộ trình tăng tuổi nghỉ hưu lên 62 với nam và 60 với nữ theo từng giai đoạn.
- Thêm ngày nghỉ lễ: Từ 2021, NLĐ được nghỉ thêm 1 ngày Quốc khánh (tổng 2 ngày: 2/9 và 1 ngày liền kề).
- Quyền thành lập tổ chức đại diện NLĐ: Không còn giới hạn chỉ công đoàn mà NLĐ có thể thành lập tổ chức đại diện độc lập.
- Quy định về quấy rối tình dục tại nơi làm việc: Lần đầu tiên được luật hóa, yêu cầu doanh nghiệp phải có quy chế phòng chống.
Xem thêm: TỔNG QUAN VỀ BỘ LUẬT LAO ĐỘNG NĂM 2019
III. Tác động đến người lao động
Những thay đổi trong Luật Lao động 2019 mang lại nhiều lợi ích cho NLĐ:
- Tăng cơ hội tham gia tổ chức đại diện: NLĐ có thể lựa chọn tham gia công đoàn hoặc tổ chức đại diện độc lập, nâng cao tiếng nói trong quan hệ lao động.
- Quyền nghỉ ngơi tốt hơn: Với thêm ngày nghỉ lễ và quy định rõ ràng về giờ làm việc, NLĐ có điều kiện cân bằng cuộc sống – công việc.
- Bảo vệ quyền lợi pháp lý: Các quy định về quấy rối tình dục, đối thoại định kỳ, giải quyết tranh chấp được cụ thể hóa, giúp NLĐ an tâm hơn.
- Cơ hội hưởng lương hưu công bằng: Việc điều chỉnh tuổi nghỉ hưu gắn liền với cải thiện điều kiện lao động, đảm bảo quyền an sinh lâu dài.
IV. Tác động đến doanh nghiệp
Đối với NSDLĐ, Luật Lao động 2019 đặt ra nhiều yêu cầu mới:
- Chi phí nhân sự: Tăng tuổi nghỉ hưu đồng nghĩa doanh nghiệp phải tính toán lại chiến lược nhân sự dài hạn.
- Quản trị lao động: Bắt buộc xây dựng quy chế phòng chống quấy rối tình dục, tổ chức đối thoại định kỳ và đăng ký thỏa ước lao động tập thể.
- Cạnh tranh lao động: Quyền thành lập tổ chức đại diện NLĐ tạo ra áp lực cho doanh nghiệp trong việc duy trì môi trường làm việc minh bạch, công bằng.
- Hội nhập quốc tế: Các quy định tiệm cận chuẩn mực quốc tế giúp doanh nghiệp dễ dàng tham gia các hiệp định thương mại tự do, nhưng cũng yêu cầu quản trị nhân sự chuyên nghiệp hơn.
V. Giải pháp cho doanh nghiệp khi áp dụng luật mới
Để tuân thủ và tận dụng cơ hội từ Luật Lao động 2019, doanh nghiệp nên:
- Rà soát lại hợp đồng lao động: Đảm bảo các điều khoản phù hợp với quy định mới, đặc biệt về thời hạn hợp đồng và chế độ nghỉ hưu.
- Cập nhật nội quy lao động: Bổ sung quy định về phòng chống quấy rối tình dục, đối thoại tại nơi làm việc.
- Đào tạo nhân sự quản lý: Giúp cán bộ nhân sự, quản lý trực tiếp nắm rõ quy định, hạn chế rủi ro pháp lý.
- Tăng cường đối thoại: Chủ động tổ chức đối thoại, thương lượng tập thể để giảm tranh chấp và gắn kết NLĐ.
- Ứng dụng công nghệ quản lý nhân sự: Tích hợp phần mềm quản lý lao động, thời gian làm việc, nghỉ phép để minh bạch và hiệu quả.
Kết luận
Luật Lao động 2019 là một bước tiến quan trọng, không chỉ mở rộng quyền lợi cho người lao động mà còn đặt ra yêu cầu cao hơn cho doanh nghiệp trong quản trị nguồn nhân lực. Việc hiểu và áp dụng đúng quy định sẽ giúp doanh nghiệp phát triển bền vững, đồng thời bảo đảm sự công bằng, minh bạch trong quan hệ lao động.
Xem thêm nhiều hơn tại website Kế toán Dego.
FAQs
1. Luật Lao động 2019 có áp dụng cho người lao động nước ngoài tại Việt Nam không?
→ Có, luật mở rộng phạm vi áp dụng đối với cả lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam.
2. Người lao động được nghỉ bao nhiêu ngày lễ theo luật mới?
→ Từ năm 2021, người lao động được nghỉ 11 ngày lễ, bao gồm thêm 1 ngày Quốc khánh.
3. Doanh nghiệp có bắt buộc tổ chức đối thoại định kỳ không?
→ Có, Luật Lao động 2019 quy định doanh nghiệp phải tổ chức đối thoại định kỳ nhằm bảo đảm quan hệ lao động hài hòa.
