Table of Contents
Luật Cạnh tranh 2018, có hiệu lực từ ngày 01/7/2019, là văn bản pháp lý quan trọng điều chỉnh hoạt động cạnh tranh trên thị trường Việt Nam. Luật không chỉ nhằm bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng mà còn tạo ra một môi trường kinh doanh công bằng, minh bạch, khuyến khích đổi mới sáng tạo.
Cùng Kế toán Dego tìm hiểu các điểm chính và những quy định mới mà doanh nghiệp cần lưu ý khi tham gia thị trường.
I. Mục tiêu và phạm vi điều chỉnh của Luật Cạnh tranh 2018
- Mục tiêu chính:
- Bảo đảm môi trường cạnh tranh công bằng, lành mạnh.
- Ngăn chặn hành vi lạm dụng vị trí thống lĩnh thị trường.
- Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và doanh nghiệp.
- Phạm vi áp dụng:
- Tất cả tổ chức, cá nhân kinh doanh tại Việt Nam.
- Cơ quan, tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước có hành vi hạn chế cạnh tranh hoặc cạnh tranh không lành mạnh ảnh hưởng đến thị trường Việt Nam.
II. Các hành vi bị cấm theo Luật Cạnh tranh 2018
1. Thỏa thuận hạn chế cạnh tranh
Doanh nghiệp bị cấm thực hiện các thỏa thuận như:
- Ấn định giá hàng hóa, dịch vụ.
- Phân chia thị trường tiêu thụ, nguồn cung ứng.
- Hạn chế hoặc kiểm soát số lượng sản xuất, mua bán.
- Ngăn cản, kìm hãm sự phát triển của đối thủ.
2. Lạm dụng vị trí thống lĩnh thị trường
Doanh nghiệp có vị trí thống lĩnh hoặc độc quyền không được:
- Ép buộc đối tác kinh doanh ký hợp đồng bất lợi.
- Áp đặt giá bán, giá mua bất hợp lý.
- Áp dụng điều kiện thương mại khác biệt nhằm loại bỏ đối thủ.
3. Tập trung kinh tế gây hạn chế cạnh tranh
Bao gồm sáp nhập, hợp nhất, mua lại doanh nghiệp có khả năng tạo ra thế độc quyền, hạn chế cạnh tranh đáng kể trên thị trường.
4. Cạnh tranh không lành mạnh
Một số hành vi bị cấm:
- Quảng cáo sai sự thật, gây nhầm lẫn.
- Tố cáo sai sự thật để hạ uy tín đối thủ.
- Lợi dụng bí mật kinh doanh của doanh nghiệp khác.
- Bán hàng đa cấp trái phép.
III. Các quy định mới đáng chú ý
Luật Cạnh tranh 2018 có nhiều điểm mới so với phiên bản 2004, trong đó nổi bật:
- Phạm vi áp dụng rộng hơn: Luật điều chỉnh cả hành vi của doanh nghiệp nước ngoài có tác động đến thị trường Việt Nam.
- Cơ quan quản lý tập trung: Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia được thành lập, thay thế mô hình phân tán trước đây.
- Cơ chế đánh giá tác động cạnh tranh: Việc xem xét thỏa thuận, tập trung kinh tế được dựa trên phân tích tác động thực tế đến thị trường, thay vì chỉ dựa vào quy mô doanh nghiệp.
- Chế tài mạnh hơn: Mức phạt có thể lên đến 10% tổng doanh thu của doanh nghiệp vi phạm trong năm tài chính trước đó.
IV. Tác động của Luật Cạnh tranh 2018 đối với doanh nghiệp
- Tăng cường tính minh bạch trong kinh doanh.
- Giảm rủi ro pháp lý khi doanh nghiệp tuân thủ quy định về cạnh tranh.
- Khuyến khích đổi mới sáng tạo thay vì phụ thuộc vào vị thế độc quyền.
- Doanh nghiệp nước ngoài hoạt động tại Việt Nam cũng phải tuân thủ, tạo môi trường bình đẳng hơn cho doanh nghiệp trong nước.
Xem thêm: Luật cạnh tranh năm 2018 số 23/2018/QH14 áp dụng 2025 mới nhất
V. Thách thức khi thực hiện luật
- Doanh nghiệp nhỏ có thể gặp khó khăn trong việc hiểu và tuân thủ các quy định phức tạp.
- Một số hành vi cạnh tranh không lành mạnh vẫn khó phát hiện và xử lý triệt để.
- Cần đội ngũ pháp chế hoặc tư vấn chuyên nghiệp để đánh giá rủi ro tập trung kinh tế, thỏa thuận hợp tác.
Kết luận
Luật Cạnh tranh 2018 đã mở rộng phạm vi điều chỉnh và tăng cường chế tài xử phạt, hướng tới một môi trường cạnh tranh bình đẳng và minh bạch hơn. Doanh nghiệp cần nắm rõ các quy định mới, chủ động rà soát hoạt động kinh doanh để tuân thủ pháp luật, giảm rủi ro và nâng cao uy tín trên thị trường.
Xem thêm nhiều hơn tại website Kế toán Dego.
FAQs
1. Luật Cạnh tranh 2018 áp dụng cho doanh nghiệp nước ngoài không?
→ Có, nếu hành vi của doanh nghiệp nước ngoài ảnh hưởng đến thị trường Việt Nam.
2. Tập trung kinh tế khi nào bị cấm theo luật?
→ Khi việc sáp nhập, hợp nhất, mua lại có khả năng gây hạn chế cạnh tranh đáng kể.
3. Mức phạt tối đa đối với hành vi vi phạm Luật Cạnh tranh là bao nhiêu?
→ Có thể lên tới 10% tổng doanh thu trong năm tài chính trước của doanh nghiệp vi phạm.
