Luật Phòng chống rửa tiền 2022 và các quy định áp dụng cho doanh nghiệp

Luật Phòng chống rửa tiền 2022 (có hiệu lực từ ngày 01/3/2023) thay thế Luật 2012, nhằm ngăn chặn các hành vi lợi dụng hệ thống tài chính để hợp pháp hóa nguồn tiền bất hợp pháp. Luật không chỉ điều chỉnh các tổ chức tín dụng mà còn mở rộng phạm vi áp dụng đối với nhiều loại hình doanh nghiệp, đặc biệt là lĩnh vực đầu tư, kinh doanh có rủi ro cao về rửa tiền.

Việc hiểu rõ và tuân thủ các quy định mới là yếu tố quan trọng để doanh nghiệp hạn chế rủi ro pháp lý, đồng thời nâng cao uy tín và khả năng hợp tác quốc tế.

I. Phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng

Luật Phòng chống rửa tiền 2022 quy định:

• Đối tượng áp dụng chính:
  • Tổ chức tín dụng, ngân hàng, công ty tài chính.
  • Doanh nghiệp bảo hiểm, chứng khoán, quỹ đầu tư.
  • Tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ kế toán, kiểm toán, luật, công chứng.
  • Doanh nghiệp bất động sản, kinh doanh trò chơi có thưởng, sàn giao dịch tiền ảo.
• Phạm vi điều chỉnh:
  • Biện pháp phòng ngừa rửa tiền.
  • Trách nhiệm báo cáo giao dịch.
  • Cơ chế hợp tác quốc tế trong chống rửa tiền.

II. Các quy định mới quan trọng trong Luật Phòng chống rửa tiền 2022

1. Tăng cường nhận biết và xác minh khách hàng (KYC)

Doanh nghiệp phải:

• Thu thập đầy đủ thông tin định danh khách hàng.
• Xác minh danh tính chủ sở hữu hưởng lợi cuối cùng.
• Cập nhật thông tin khách hàng định kỳ hoặc khi có dấu hiệu đáng ngờ.

2. Mở rộng danh mục giao dịch phải báo cáo

• Giao dịch giá trị lớn từ 400 triệu đồng trở lên.
• Giao dịch bất thường, không phù hợp với hồ sơ khách hàng.
• Giao dịch liên quan đến quốc gia, vùng lãnh thổ có rủi ro cao về rửa tiền.

3. Kiểm soát giao dịch điện tử và tiền ảo

• Các sàn giao dịch tiền ảo, trung gian thanh toán phải thực hiện biện pháp nhận diện khách hàng.
• Báo cáo giao dịch đáng ngờ cho Ngân hàng Nhà nước.

4. Quy định về lưu trữ và bảo mật dữ liệu

Doanh nghiệp phải lưu giữ hồ sơ, chứng từ liên quan đến khách hàng và giao dịch tối thiểu 05 năm, đảm bảo bảo mật thông tin.

5. Chế tài xử phạt mạnh hơn

• Doanh nghiệp vi phạm có thể bị phạt hành chính đến 5 tỷ đồng.
• Trường hợp nghiêm trọng, có thể bị đình chỉ hoạt động hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.

Xem thêm: Luật Phòng chống rửa tiền 2022 số 14/2022/QH15

III. Trách nhiệm của doanh nghiệp trong phòng chống rửa tiền

• Xây dựng quy trình nội bộ: Có quy chế phòng chống rửa tiền, quy định rõ trách nhiệm từng bộ phận.
• Đào tạo nhân sự: Trang bị kiến thức về nhận diện giao dịch đáng ngờ cho nhân viên.
• Báo cáo kịp thời: Gửi báo cáo giao dịch đáng ngờ, báo cáo giao dịch lớn bất thường cho Cơ quan Thanh tra, Giám sát ngân hàng.
• Kiểm toán và đánh giá rủi ro định kỳ: Đảm bảo hệ thống kiểm soát nội bộ hoạt động hiệu quả.

IV. Tác động của Luật Phòng chống rửa tiền 2022 đối với doanh nghiệp

• Tích cực:
  • Nâng cao uy tín và minh bạch tài chính.
  • Tạo điều kiện thuận lợi trong hợp tác với đối tác, nhà đầu tư quốc tế.
  • Góp phần bảo vệ an ninh tài chính quốc gia.
• Thách thức:
  • Doanh nghiệp phải đầu tư hệ thống công nghệ và nhân sự để tuân thủ.
  • Chi phí tuân thủ cao, đặc biệt đối với doanh nghiệp nhỏ.
  • Rủi ro pháp lý lớn nếu không thực hiện đầy đủ quy định.

V. Giải pháp để doanh nghiệp tuân thủ hiệu quả

• Ứng dụng công nghệ số trong quản lý khách hàng và giao dịch.
• Hợp tác với các công ty tư vấn pháp lý, kiểm toán để xây dựng quy trình phù hợp.
• Đào tạo nhân viên thường xuyên về các quy định chống rửa tiền.
• Chủ động rà soát, báo cáo kịp thời để tránh vi phạm.

Kết luận

Luật Phòng chống rửa tiền 2022 đã đưa ra nhiều quy định mới, siết chặt trách nhiệm của doanh nghiệp trong quản lý khách hàng và giao dịch tài chính. Để đảm bảo tuân thủ và phát triển bền vững, doanh nghiệp cần chủ động xây dựng hệ thống kiểm soát, đào tạo nhân sự và ứng dụng công nghệ trong phòng ngừa rủi ro rửa tiền.

Xem thêm nhiều hơn tại website Kế toán Dego.

FAQs

1. Doanh nghiệp bất động sản có thuộc đối tượng áp dụng của Luật Phòng chống rửa tiền 2022 không?
→ Có, đây là một trong những lĩnh vực có rủi ro cao về rửa tiền nên bắt buộc phải tuân thủ.

2. Thời hạn lưu trữ hồ sơ, chứng từ giao dịch theo luật là bao lâu?
→ Tối thiểu 05 năm kể từ thời điểm kết thúc giao dịch.

3. Doanh nghiệp vi phạm quy định về phòng chống rửa tiền sẽ bị xử lý thế nào?
→ Có thể bị phạt hành chính đến 5 tỷ đồng, đình chỉ hoạt động, thậm chí truy cứu trách nhiệm hình sự.