Lương net và lương gross là hai thuật ngữ phổ biến trong quản trị nhân sự, nhưng không phải ai cũng hiểu rõ bản chất và cách áp dụng. Lương net là số tiền thực nhận, trong khi lương gross bao gồm tất cả khoản thu nhập trước khi trừ bảo hiểm và thuế. Hiểu rõ cách tính, sự khác biệt, và các lưu ý khi thỏa thuận giúp người lao động bảo vệ quyền lợi, đặc biệt về bảo hiểm xã hội (BHXH) và thuế thu nhập cá nhân (TNCN). Kế toán Dego cung cấp dịch vụ tư vấn lương net, hỗ trợ người lao động và doanh nghiệp tính toán chính xác, kiểm tra bảo hiểm, và tuân thủ quy định pháp luật năm 2025. Bài viết này làm rõ khái niệm, cách tính, ưu nhược điểm, và giải đáp thắc mắc giúp bạn đưa ra quyết định tài chính sáng suốt.
I. Khái niệm lương net
Lương net là số tiền thực tế người lao động nhận được sau khi trừ tất cả khoản bắt buộc, bao gồm BHXH (8%), BHYT (1,5%), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN, 1%), thuế TNCN, và đoàn phí công đoàn (nếu có), theo Luật Bảo hiểm xã hội 2014 và Luật Thuế TNCN 2007. Đây là số tiền “sạch” mà người lao động có thể sử dụng, ví dụ lương net 12 triệu đồng/tháng được chuyển trực tiếp vào tài khoản ngân hàng. Dịch vụ tư vấn của Kế toán Dego giúp người lao động hiểu rõ số tiền thực nhận và quyền lợi bảo hiểm.
Lương gross, ngược lại, là tổng thu nhập trước khi trừ các khoản trên, bao gồm lương cơ bản, phụ cấp (như phụ cấp ăn trưa 1 triệu đồng), và trợ cấp (như hỗ trợ đi lại 500.000 đồng). Ví dụ, lương gross 15 triệu đồng/tháng có thể chỉ còn 12 triệu đồng sau khi trừ bảo hiểm và thuế. Lương gross thể hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính của người lao động, giúp dễ dàng theo dõi mức đóng BHXH. Kế toán Dego cung cấp dịch vụ tư vấn, hỗ trợ phân biệt hai khái niệm này, đảm bảo người lao động nắm rõ quyền lợi khi đàm phán lương.
Hiểu rõ lương net và gross là nền tảng để người lao động và doanh nghiệp đạt được thỏa thuận minh bạch. Một trường hợp thực tế: anh A thỏa thuận lương net 10 triệu đồng, nhưng không kiểm tra mức gross, dẫn đến đóng BHXH thấp hơn mong muốn, ảnh hưởng đến lương hưu sau này. Kế toán Dego giúp kiểm tra hợp đồng và tư vấn mức lương phù hợp, đảm bảo quyền lợi lâu dài.
II. So sánh lương net và lương gross
Lương net và lương gross khác biệt về bản chất và cách áp dụng:
- Bản chất: Lương gross là tổng thu nhập, ví dụ 20 triệu đồng/tháng, bao gồm tất cả khoản trả. Lương net là số tiền thực nhận, như 16 triệu đồng sau khi trừ 4 triệu đồng bảo hiểm và thuế.
- Khấu trừ: Lương gross chưa trừ khoản nào, trong khi đã trừ BHXH, BHYT, BHTN, thuế TNCN, và đoàn phí (thường 1% lương cơ bản).
- Trách nhiệm đóng: Với lương gross, người lao động tự trích để đóng bảo hiểm và thuế. Với lương net, doanh nghiệp tính toán và nộp thay, quy đổi từ net sang gross. Ví dụ, lương net 10 triệu đồng có thể tương ứng lương gross 12,5 triệu đồng.
- Minh bạch bảo hiểm: Lương gross rõ ràng về mức đóng BHXH (8% lương cơ bản), trong khi lương net có thể khó theo dõi nếu doanh nghiệp không cung cấp bảng lương chi tiết.
Bảng so sánh:
| Tiêu chí | Lương Net | Lương Gross |
| Định nghĩa | Thực nhận sau trừ | Tổng thu nhập trước trừ |
| Khấu trừ | Đã trừ BHXH, thuế, phí | Chưa trừ |
| Minh bạch BHXH | Khó theo dõi | Rõ ràng |
| Đàm phán | Biết chắc số tiền nhận | Phải tính toán khấu trừ |
Kế toán Dego cung cấp dịch vụ tư vấn hỗ trợ người lao động hiểu rõ sự khác biệt, kiểm tra bảng lương, và đảm bảo doanh nghiệp đóng đúng, đủ bảo hiểm. Chúng tôi giúp tối ưu hóa quyền lợi, tránh rủi ro như đóng BHXH thấp.
III. Cách tính lương net từ lương gross
Lương net được tính theo công thức: Lương Net = Lương Gross – (BHXH + BHYT + BHTN) – Thuế TNCN – Đoàn phí công đoàn. Các khoản khấu trừ bao gồm:
- Bảo hiểm bắt buộc: BHXH (8%), BHYT (1,5%), BHTN (1%) tính trên lương cơ bản, tối đa 36 lần mức lương cơ sở (1,8 triệu đồng/tháng năm 2025, tức 64,8 triệu đồng). Ví dụ, lương gross 20 triệu đồng, bảo hiểm là 2 triệu đồng (10,5%).
- Thuế TNCN: Thu nhập tính thuế = Lương Gross – Bảo hiểm – Giảm trừ gia cảnh (11 triệu đồng/người, 4,4 triệu đồng/người phụ thuộc). Áp dụng biểu thuế lũy tiến, ví dụ thu nhập tính thuế 8 triệu đồng chịu thuế 5% (0,4 triệu đồng).
- Đoàn phí công đoàn: 1% lương cơ bản, ví dụ 0,2 triệu đồng với lương 20 triệu đồng.
Ví dụ: Lương gross 15 triệu đồng, không phụ thuộc, đoàn viên công đoàn:
- Bảo hiểm: 15 triệu x 10,5% = 1,575 triệu đồng.
- Thu nhập tính thuế: 15 triệu – 1,575 triệu – 11 triệu = 2,425 triệu đồng.
- Thuế TNCN: 2,425 triệu x 5% = 0,121 triệu đồng.
- Đoàn phí: 15 triệu x 1% = 0,15 triệu đồng.
- Lương net: 15 triệu – 1,575 triệu – 0,121 triệu – 0,15 triệu = 13,154 triệu đồng.
Kế toán Dego cung cấp dịch vụ tư vấn lương net, hỗ trợ tính toán chính xác, cung cấp bảng lương chi tiết, và tư vấn giảm trừ gia cảnh, đảm bảo người lao động nhận đúng số tiền và quyền lợi bảo hiểm.
IV. Quy đổi lương net sang lương gross
Quy đổi lương net sang gross giúp xác định mức lương cơ sở đóng BHXH và thuế TNCN, đặc biệt quan trọng khi thỏa thuận lương net. Công thức tổng quát: Lương Gross = (Lương Net + Giảm trừ gia cảnh + Thuế TNCN) / (1 – Tỷ lệ bảo hiểm – Tỷ lệ đoàn phí). Tỷ lệ bảo hiểm là 10,5%, đoàn phí 1%, tổng 11,5%.
Các bước chi tiết:
- Xác định thu nhập tính thuế từ lương net, cộng giảm trừ gia cảnh (11 triệu đồng/người).
- Áp dụng ngược biểu thuế lũy tiến để tìm thu nhập chịu thuế.
- Cộng bảo hiểm (10,5%) và đoàn phí (1%) để ra lương gross.
Ví dụ: Lương net 10 triệu đồng, không phụ thuộc, đoàn viên công đoàn:
- Thu nhập tính thuế: 10 triệu – 0,5 triệu (thuế TNCN giả định 5%) = 9,5 triệu đồng.
- Thu nhập chịu thuế: 9,5 triệu + 11 triệu (giảm trừ) = 20,5 triệu đồng.
- Bảo hiểm và đoàn phí: 20,5 triệu x 11,5% = 2,357 triệu đồng.
- Lương gross: 10 triệu + 0,5 triệu + 2,357 triệu = 12,857 triệu đồng.
Công cụ trực tuyến như VSSID hoặc Payroll Vietnam hỗ trợ quy đổi nhanh. Kế toán Dego cung cấp dịch vụ tư vấn lương net, hỗ trợ quy đổi chính xác, kiểm tra mức đóng BHXH, và tư vấn hợp đồng, giúp người lao động tối ưu quyền lợi lâu dài.
V. Lựa chọn lương net hay lương gross
Lương net có ưu điểm là người lao động biết chắc số tiền thực nhận, ví dụ 12 triệu đồng/tháng, không cần tính toán khấu trừ, phù hợp với người muốn đơn giản hóa tài chính. Tuy nhiên, nhược điểm là khó kiểm soát mức đóng BHXH, có thể bị doanh nghiệp đóng thấp (ví dụ chỉ 7 triệu đồng thay vì 15 triệu đồng), ảnh hưởng đến lương hưu hoặc trợ cấp thất nghiệp.
Lương gross minh bạch về khoản đóng BHXH, ví dụ lương gross 20 triệu đồng cho thấy BHXH 1,6 triệu đồng, giúp dễ theo dõi quyền lợi dài hạn. Tuy nhiên, người lao động phải tự tính toán khấu trừ, như thuế TNCN 0,5 triệu đồng, gây bất tiện. Một trường hợp thực tế: chị B chọn lương net 15 triệu đồng nhưng không kiểm tra gross, dẫn đến BHXH thấp, mất 20% trợ cấp thất nghiệp. Kế toán Dego cung cấp dịch vụ tư vấn lương net, hỗ trợ so sánh ưu nhược điểm, tư vấn đàm phán lương để tối ưu hóa quyền lợi.
Lời khuyên: Yêu cầu doanh nghiệp cung cấp bảng lương chi tiết, kiểm tra mức gross khi nhận lương net, và sử dụng VSSID để theo dõi BHXH. Kế toán Dego giúp kiểm tra hợp đồng và tư vấn lựa chọn lương phù hợp, đảm bảo minh bạch và quyền lợi tối đa.
VI. Lưu ý khi thỏa thuận lương net
Khi thỏa thuận lương net, người lao động cần:
- Yêu cầu doanh nghiệp cung cấp mức gross quy đổi, ví dụ lương net 10 triệu đồng tương ứng gross 12,5 triệu đồng, để tính BHXH.
- Kiểm tra hợp đồng lao động, đảm bảo ghi rõ lương net và khoản đóng bảo hiểm, tránh trường hợp doanh nghiệp đóng BHXH trên mức tối thiểu (5,4 triệu đồng/tháng).
- Theo dõi BHXH qua ứng dụng VSSID hoặc cổng BHXH Việt Nam, kiểm tra hàng quý để phát hiện sai sót.
- Hiểu rõ phụ cấp (như phụ cấp xăng xe 1 triệu đồng) có tính vào lương đóng BHXH hay không, theo Nghị định 12/2022/NĐ-CP.
- Lưu ý lương net có thể bị ảnh hưởng nếu doanh nghiệp thay đổi cách đóng bảo hiểm, ví dụ giảm mức đóng từ 15 triệu xuống 10 triệu đồng.
Một trường hợp thực tế: anh C nhận lương net 14 triệu đồng nhưng không kiểm tra VSSID, phát hiện doanh nghiệp chỉ đóng BHXH trên 8 triệu đồng, giảm 30% trợ cấp thất nghiệp. Kế toán Dego cung cấp dịch vụ tư vấn lương net, hỗ trợ kiểm tra hợp đồng, theo dõi BHXH, và tư vấn pháp lý, đảm bảo quyền lợi người lao động.
VII. Thắc mắc về lương net
Câu hỏi thường gặp:
- Tại sao công ty trả lương net? Để đơn giản hóa cho người lao động, giảm thời gian giải thích khấu trừ, hoặc thu hút ứng viên bằng số tiền thực nhận rõ ràng.
- Lương net đã bao gồm thuế TNCN và bảo hiểm chưa? Có, lương net đã trừ phần người lao động phải đóng, ví dụ 10,5% bảo hiểm và thuế TNCN 5%.
- Yêu cầu chuyển từ lương net sang gross? Có, người lao động có thể đề nghị doanh nghiệp ghi lương gross trong hợp đồng để minh bạch BHXH.
- Phụ cấp trong lương net? Tùy thỏa thuận, phụ cấp ăn trưa 1 triệu đồng có thể tính vào gross, ảnh hưởng đến lương net.
- Tự đóng khoản nào khác? Thường không, trừ trường hợp đặc biệt như phí công đoàn ngoài thỏa thuận.
- Kiểm tra BHXH đúng? Sử dụng VSSID hoặc liên hệ BHXH địa phương, kiểm tra mức đóng hàng tháng.
Một trường hợp thực tế: chị D nghi ngờ công ty đóng BHXH thấp, nhờ Kế toán Dego kiểm tra, phát hiện mức đóng chỉ 6 triệu đồng thay vì 12 triệu đồng, yêu cầu điều chỉnh và được bồi thường. Kế toán Dego cung cấp dịch vụ tư vấn lương net, hỗ trợ giải đáp thắc mắc, kiểm tra BHXH, và đảm bảo doanh nghiệp tuân thủ pháp luật.
Những câu hỏi thường gặp
Làm thế nào để đảm bảo doanh nghiệp đóng đủ BHXH khi thỏa thuận lương net?
Yêu cầu doanh nghiệp cung cấp bảng lương chi tiết, nêu rõ mức gross và các khoản khấu trừ BHXH, BHYT, BHTN. Kiểm tra mức đóng BHXH qua ứng dụng VSSID hàng quý để phát hiện sai sót sớm. Dịch vụ tư vấn lương net hỗ trợ rà soát hợp đồng, đảm bảo đóng bảo hiểm đúng quy định Luật BHXH 2014.
Lương net có ảnh hưởng đến quyền lợi nghỉ phép hoặc phúc lợi khác không?
Lương net không trực tiếp ảnh hưởng đến nghỉ phép hay phúc lợi, nhưng mức gross thấp có thể giảm quyền lợi BHXH, như trợ cấp thai sản. Thỏa thuận cần ghi rõ các phúc lợi bổ sung, như nghỉ phép 14 ngày/năm, để tránh hiểu lầm. Tư vấn chuyên nghiệp giúp đàm phán lương net kèm phúc lợi tối ưu.
Dịch vụ tư vấn lương net có hỗ trợ xử lý tranh chấp về lương không?
Dịch vụ uy tín hỗ trợ giải quyết tranh chấp lương bằng cách kiểm tra hợp đồng và bảng lương, đối chiếu với quy định pháp luật. Đội ngũ chuyên gia đại diện làm việc với doanh nghiệp hoặc cơ quan BHXH để bảo vệ quyền lợi. Quy trình minh bạch giúp giải quyết tranh chấp nhanh chóng, đảm bảo người lao động nhận đúng thu nhập.
Kết luận
Lương net là yếu tố quan trọng trong đàm phán lương, giúp người lao động biết chính xác số tiền thực nhận và bảo vệ quyền lợi tài chính. Hiểu rõ cách tính, sự khác biệt với lương gross, và các lưu ý khi thỏa thuận lương net đảm bảo minh bạch và tối ưu hóa quyền lợi, đặc biệt về BHXH và thuế TNCN. Kế toán Dego cung cấp dịch vụ tư vấn lương net trọn gói, từ tính toán lương, kiểm tra bảo hiểm đến tư vấn pháp lý, đảm bảo tuân thủ quy định pháp luật năm 2025.
Với đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm và công nghệ hiện đại, Kế toán Dego hỗ trợ người lao động và doanh nghiệp đạt được thỏa thuận lương minh bạch, tiết kiệm thời gian và giảm rủi ro pháp lý. Dịch vụ tư vấn lương net của chúng tôi là giải pháp toàn diện, giúp bạn tự tin bảo vệ quyền lợi và tối ưu hóa thu nhập. Hãy liên hệ ngay với Kế toán Dego để trải nghiệm dịch vụ chuyên nghiệp, hiệu quả!
