Table of Contents
Trong công ty cổ phần, Hội đồng quản trị (HĐQT) giữ vai trò quản trị và định hướng chiến lược quan trọng. Thành viên HĐQT được bầu bởi Đại hội đồng cổ đông và có quyền, nghĩa vụ pháp lý rõ ràng nhằm đảm bảo quản lý minh bạch, hiệu quả. Cùng Kế toán Dego tìm hiểu chi tiết về quyền và nghĩa vụ thành viên HĐQT theo pháp luật hiện hành.
I. Cơ sở pháp lý về quyền và nghĩa vụ của thành viên HĐQT
Các quy định về HĐQT được điều chỉnh bởi:
- Luật Doanh nghiệp 2020 – chương về quản trị công ty cổ phần.
- Luật Chứng khoán 2019 – áp dụng cho công ty niêm yết.
- Điều lệ công ty – văn bản nội bộ cụ thể hóa quyền và nghĩa vụ của thành viên.
Theo luật, thành viên HĐQT là người đại diện cho lợi ích cổ đông, tham gia vào việc hoạch định và giám sát hoạt động của công ty.
II. Quyền của thành viên HĐQT
Thành viên HĐQT có các quyền cơ bản sau:
- Quyền quản lý và định hướng: Tham gia quyết định các vấn đề chiến lược, kế hoạch kinh doanh, dự án đầu tư.
- Quyền biểu quyết: Tham dự và biểu quyết tại các cuộc họp HĐQT.
- Quyền được cung cấp thông tin: Tiếp cận hồ sơ, tài liệu, báo cáo tài chính, kế hoạch sản xuất – kinh doanh.
- Quyền đề xuất: Kiến nghị các giải pháp, phương án kinh doanh, thay đổi cơ cấu quản trị.
- Quyền đại diện công ty: Khi được ủy quyền, có thể thay mặt công ty ký kết hợp đồng hoặc làm việc với bên thứ ba.
- Quyền hưởng thù lao, lợi ích hợp pháp: Theo nghị quyết của Đại hội đồng cổ đông.
- Quyền bảo lưu ý kiến: Thành viên có thể ghi ý kiến phản đối vào biên bản họp để tránh trách nhiệm liên đới.
III. Nghĩa vụ của thành viên HĐQT
Thành viên HĐQT phải tuân thủ chặt chẽ nghĩa vụ được quy định trong Luật Doanh nghiệp 2020:
- Nghĩa vụ trung thành: Đặt lợi ích công ty và cổ đông lên trên lợi ích cá nhân.
- Nghĩa vụ cẩn trọng: Thực hiện quyền và nghĩa vụ một cách trung thực, thận trọng, tốt nhất trong phạm vi được giao.
- Nghĩa vụ không lạm dụng chức vụ: Không lợi dụng địa vị để thu lợi riêng hoặc gây thiệt hại cho công ty.
- Nghĩa vụ công khai xung đột lợi ích: Phải thông báo khi có giao dịch liên quan đến công ty nhằm tránh mâu thuẫn lợi ích.
- Nghĩa vụ giữ bí mật: Không tiết lộ thông tin mật, đặc biệt về tài chính, chiến lược, hợp đồng quan trọng.
- Nghĩa vụ chịu trách nhiệm pháp lý: Trách nhiệm cá nhân hoặc liên đới khi vi phạm quyền hạn, gây thiệt hại cho công ty.
Xem thêm: Quyền và nghĩa vụ của Hội đồng quản trị đối với doanh nghiệp
IV. Tiêu chuẩn và điều kiện của thành viên HĐQT
Để trở thành thành viên HĐQT, cá nhân phải đáp ứng các điều kiện sau:
- Có đủ năng lực hành vi dân sự.
- Không thuộc đối tượng bị cấm thành lập, quản lý doanh nghiệp.
- Có trình độ chuyên môn, kinh nghiệm quản lý, điều hành.
- Đối với công ty đại chúng: phải đáp ứng tiêu chuẩn theo Luật Chứng khoán, bao gồm cả thành viên HĐQT độc lập.
V. Ý nghĩa của việc quy định quyền và nghĩa vụ HĐQT
- Tăng cường quản trị công ty: Giúp doanh nghiệp hoạt động minh bạch, chuyên nghiệp.
- Bảo vệ lợi ích cổ đông: Đảm bảo sự công bằng giữa cổ đông lớn và nhỏ.
- Nâng cao hiệu quả kinh doanh: HĐQT đưa ra định hướng, chiến lược phát triển dài hạn.
- Tránh lạm quyền: Quy định nghĩa vụ rõ ràng giúp hạn chế tình trạng lợi ích nhóm.
Kết luận
Thành viên Hội đồng quản trị (HĐQT) có quyền quản lý, định hướng chiến lược và đồng thời phải tuân thủ nghiêm ngặt nghĩa vụ trung thành, cẩn trọng với công ty. Việc hiểu rõ quyền và nghĩa vụ sẽ giúp doanh nghiệp vận hành minh bạch và phát triển bền vững.
Xem thêm nhiều hơn tại website Kế toán Dego.
FAQs
1. Thành viên HĐQT có bắt buộc phải là cổ đông công ty không?
→ Không bắt buộc, nhưng điều lệ công ty có thể quy định yêu cầu này.
2. Thành viên HĐQT có bị xử lý khi gây thiệt hại cho công ty không?
→ Có, thành viên phải bồi thường và có thể bị xử lý trách nhiệm pháp lý.
3. Một công ty cổ phần cần tối thiểu bao nhiêu thành viên HĐQT?
→ Theo Luật Doanh nghiệp 2020, công ty cổ phần phải có từ 3 đến 11 thành viên HĐQT.
