Công ty kiến trúc và tư vấn thiết kế đang phát triển mạnh mẽ tại Việt Nam, đáp ứng nhu cầu về nhà ở và công trình thẩm mỹ, tiện nghi. Tuy nhiên, đây là ngành nghề kinh doanh có điều kiện, yêu cầu tuân thủ nghiêm ngặt các quy định pháp luật. Kế toán Dego cung cấp hướng dẫn chi tiết về điều kiện, thủ tục, và mã ngành nghề để thành lập công ty kiến trúc, tư vấn thiết kế, đảm bảo tuân thủ Luật Doanh nghiệp 2020, Luật Kiến trúc 2019, và các văn bản liên quan, giúp doanh nghiệp khởi nghiệp hiệu quả trong năm 2025.
Mục lục bài viết
I. Căn cứ pháp lý
- Luật Doanh nghiệp 2020: Quy định thành lập doanh nghiệp (Điều 27, Điều 32).
- Luật Kiến trúc 2019: Quy định điều kiện hoạt động kiến trúc (Điều 21, Điều 22).
- Nghị định 01/2021/NĐ-CP: Hướng dẫn đăng ký doanh nghiệp (Điều 28, Điều 33).
- Nghị định 15/2021/NĐ-CP: Quy định quản lý dự án đầu tư xây dựng, chứng chỉ hành nghề kiến trúc (Điều 48).
- Quyết định 27/2018/QĐ-TTg: Ban hành Hệ thống ngành kinh tế Việt Nam (VSIC).
- Thông tư 01/2021/TT-BKHĐT: Hướng dẫn mẫu biểu đăng ký doanh nghiệp.
- Nghị định 139/2016/NĐ-CP: Quy định lệ phí môn bài.
- Thông tư 105/2021/TT-BTC: Hướng dẫn kê khai thuế.
II. Điều kiện thành lập công ty kiến trúc, tư vấn thiết kế
Ngành kiến trúc và tư vấn thiết kế là ngành nghề có điều kiện, yêu cầu đáp ứng cả điều kiện chung (thành lập doanh nghiệp) và điều kiện chuyên môn (Luật Kiến trúc 2019). Bảng dưới đây tóm tắt các điều kiện:
| Tiêu chí | Điều kiện chi tiết |
| Điều kiện chung | – Vốn điều lệ: Không yêu cầu tối thiểu, nhưng nên đủ để vận hành (Điều 27, Luật Doanh nghiệp 2020).- Tên công ty: Không trùng lặp, chứa “kiến trúc” hoặc “tư vấn thiết kế” nếu phù hợp (Điều 38).- Trụ sở chính: Địa chỉ rõ ràng, không dùng nhà ở dân cư (Điều 42).- Người đại diện pháp luật: Có năng lực hành vi dân sự, không bị cấm kinh doanh (Điều 17).- Chủ thể thành lập: Cá nhân/tổ chức hợp pháp, Việt Nam hoặc nước ngoài (Điều 18). |
| Điều kiện chuyên môn | – Thành lập theo quy định pháp luật (Điều 21, Luật Kiến trúc 2019).- Có cá nhân chủ trì thiết kế hoặc chịu trách nhiệm chuyên môn sở hữu chứng chỉ hành nghề kiến trúc (Điều 22, Luật Kiến trúc 2019).- Thông báo hoạt động kiến trúc đến cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh (Điều 48, Nghị định 15/2021/NĐ-CP). |
Lưu ý:
- Chứng chỉ hành nghề kiến trúc do cơ quan có thẩm quyền cấp (Sở Xây dựng hoặc tổ chức được ủy quyền)
- Công ty có vốn nước ngoài chỉ được hoạt động mã ngành 7110, tuân thủ tỷ lệ góp vốn theo cam kết WTO
Ví dụ: Công ty XYZ muốn mở công ty tư vấn thiết kế tại Hà Nội, cần thuê trụ sở tại quận Cầu Giấy, bổ nhiệm kiến trúc sư có chứng chỉ hành nghề, và thông báo hoạt động cho Sở Xây dựng Hà Nội.
III. Thủ tục thành lập công ty kiến trúc, tư vấn thiết kế
Thành lập công ty kiến trúc bao gồm 2 bước: đăng ký kinh doanh và thông báo hoạt động chuyên môn (Nghị định 01/2021/NĐ-CP, Nghị định 15/2021/NĐ-CP).
1. Đăng ký kinh doanh
- Hồ sơ (Điều 28, Nghị định 01/2021/NĐ-CP):
- Giấy đề nghị đăng ký doanh nghiệp (mẫu Phụ lục I-2/I-3/I-4, Thông tư 01/2021/TT-BKHĐT).
- Điều lệ công ty.
- Danh sách thành viên/cổ đông sáng lập (mẫu Phụ lục I-5/I-6, nếu là TNHH hai thành viên hoặc cổ phần).
- Bản sao hợp lệ CMND/CCCD/hộ chiếu của thành viên/cổ đông và người đại diện theo pháp luật.
- Quyết định góp vốn, bản sao Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, và bản sao CMND/CCCD/hộ chiếu của người đại diện (nếu thành viên là tổ chức).
- Giấy ủy quyền và bản sao CMND/CCCD/hộ chiếu của người nộp hồ sơ (nếu ủy quyền).
- Cơ quan tiếp nhận: Phòng Đăng ký kinh doanh – Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh/thành phố nơi đặt trụ sở chính (Điều 33, Nghị định 01/2021/NĐ-CP).
- Địa chỉ phổ biến:
- Hà Nội: Số 258 Võ Chí Công, Xuân La, Tây Hồ.
- TP.HCM: Số 32 Lê Thánh Tôn, Bến Nghé, Quận 1.
- Đà Nẵng: Số 24 Trần Phú, Thạch Thang, Hải Châu.
- Hình thức nộp:
- Trực tiếp hoặc qua bưu điện.
- Trực tuyến tại https://dangkykinhdoanh.gov.vn (bắt buộc tại Hà Nội/TP.HCM từ 2025).
- Địa chỉ phổ biến:
- Quy trình:
- Nộp hồ sơ, đóng lệ phí 100.000 VNĐ/lần (miễn phí nếu trực tuyến) (Thông tư 47/2021/TT-BTC).
- Thời gian: 3-5 ngày làm việc. Nếu hồ sơ không hợp lệ, nhận thông báo sửa đổi/bổ sung.
- Công bố thông tin trên Cổng thông tin quốc gia trong 30 ngày (Điều 32, Luật Doanh nghiệp 2020).
- Kết quả: Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp.
2. Thông báo hoạt động chuyên môn
- Hồ sơ (Điều 48, Nghị định 15/2021/NĐ-CP):
- Thông báo hoạt động kiến trúc (nêu rõ cá nhân chủ trì thiết kế và chứng chỉ hành nghề).
- Bản sao chứng chỉ hành nghề kiến trúc của cá nhân chịu trách nhiệm chuyên môn.
- Cơ quan tiếp nhận: Cơ quan chuyên môn về kiến trúc thuộc UBND cấp tỉnh (thường là Sở Xây dựng)
- Nộp trực tiếp, qua bưu điện, hoặc trực tuyến (tùy địa phương).
- Quy trình:
- Sở Xây dựng tiếp nhận và ghi nhận thông báo trong 5 ngày làm việc.
- Không cấp giấy phép, chỉ xác nhận đủ điều kiện hoạt động.
- Lệ phí: Không yêu cầu lệ phí
Lưu ý:
- Công ty có vốn nước ngoài cần xin Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư trước khi đăng ký kinh doanh (Nghị định 31/2021/NĐ-CP).
- Liên hệ Sở Kế hoạch và Đầu tư trước để xác nhận hình thức nộp hồ sơ
Ví dụ: Công ty ABC nộp hồ sơ đăng ký doanh nghiệp trực tuyến ngày 01/06/2025, nhận Giấy chứng nhận ngày 04/06/2025. Sau đó, nộp thông báo hoạt động (bản sao chứng chỉ hành nghề kiến trúc sư) tại Sở Xây dựng TP.HCM ngày 10/06/2025, được xác nhận ngày 15/06/2025.
IV. Bảng mã ngành nghề kiến trúc và tư vấn thiết kế
Mã ngành nghề được quy định trong Quyết định 27/2018/QĐ-TTg. Mã chính là 7110 – Hoạt động kiến trúc và tư vấn kỹ thuật có liên quan, bao gồm tư vấn thiết kế kiến trúc, quy hoạch, và giám sát công trình. Bảng dưới đây liệt kê các mã ngành phổ biến:
| Mã ngành | Tên ngành | Chi tiết/Ghi chú |
| 7110 | Hoạt động kiến trúc và tư vấn kỹ thuật có liên quan | Tư vấn thiết kế kiến trúc, quy hoạch, giám sát công trình, khảo sát địa hình. Duy nhất cho công ty vốn nước ngoài. |
| 4101 | Xây dựng nhà để ở | Thi công nhà ở dân dụng. |
| 4102 | Xây dựng nhà không để ở | Thi công văn phòng, nhà xưởng. |
| 4211 | Xây dựng công trình đường sắt | Thi công đường sắt, cầu đường sắt. |
| 4212 | Xây dựng công trình đường bộ | Thi công đường bộ, cầu đường bộ. |
| 4221 | Xây dựng công trình điện | Thi công hệ thống điện, trạm biến áp. |
| 4222 | Xây dựng công trình cấp, thoát nước | Thi công hệ thống cấp nước, xử lý nước thải. |
| 4223 | Xây dựng công trình viễn thông | Thi công mạng cáp, trạm phát sóng. |
| 4229 | Xây dựng công trình công ích khác | Thi công công viên, công trình công cộng. |
| 4291 | Xây dựng công trình thủy | Thi công cảng, đập, kênh thủy lợi. |
| 4299 | Xây dựng công trình kỹ thuật dân dụng khác | Thi công công trình không thuộc các mã trên. |
| 4311 | Phá dỡ | Phá dỡ công trình xây dựng. |
| 4312 | Chuẩn bị mặt bằng | San lấp, chuẩn bị địa điểm xây dựng. |
| 4321 | Lắp đặt hệ thống điện | Lắp đặt điện công trình. |
| 4322 | Lắp đặt hệ thống cấp, thoát nước, sưởi, điều hòa | Lắp đặt hệ thống nước, điều hòa. |
| 4329 | Lắp đặt hệ thống xây dựng khác | Lắp đặt hệ thống PCCC, thang máy. |
| 4330 | Hoàn thiện công trình xây dựng | Sơn, trang trí nội thất. |
| 4390 | Hoạt động xây dựng chuyên dụng khác | Hoạt động xây dựng đặc thù. |
Lưu ý:
- Công ty vốn nước ngoài chỉ được đăng ký mã 7110, không được hoạt động các mã xây dựng (4101-4299) hoặc thiết kế chuyên dụng (7410)
- Đăng ký đầy đủ mã ngành để tránh bổ sung sau này
V. Kinh nghiệm thực tế từ Kế toán Dego
- Chọn mã ngành phù hợp: Xác định rõ dịch vụ (tư vấn thiết kế, thi công, giám sát) để đăng ký mã ngành chính (7110) và mã phụ (4101, 4321…)
- Chuẩn bị chứng chỉ hành nghề: Đảm bảo kiến trúc sư có chứng chỉ hợp lệ, kiểm tra trước khi nộp thông báo
- Xác nhận hình thức nộp hồ sơ: Liên hệ Sở Kế hoạch và Đầu tư qua hotline để biết nộp trực tiếp hay trực tuyến, tránh mất thời gian
- Công ty vốn nước ngoài: Lựa chọn hình thức thành lập (chuyển nhượng vốn hoặc đăng ký đầu tư trực tiếp), ưu tiên đăng ký đầu tư nếu liên quan dự án nhà nước (Nghị định 31/2021/NĐ-CP).
- Công bố thông tin: Hoàn thành công bố trên Cổng thông tin quốc gia trong 30 ngày để tránh phạt (Điều 32, Luật Doanh nghiệp 2020).
VI. Ví dụ minh họa
Tình huống: Công ty TNHH DEF (Đà Nẵng) muốn mở công ty tư vấn thiết kế và thi công nhà ở.
- Điều kiện:
- Trụ sở: Thuê văn phòng tại Hải Châu, Đà Nẵng.
- Người đại diện: Ông Nguyễn Văn A, có năng lực hành vi dân sự.
- Chuyên môn: Bổ nhiệm kiến trúc sư có chứng chỉ hành nghề cấp bởi Sở Xây dựng.
- Thủ tục:
- Đăng ký kinh doanh: Nộp hồ sơ (Giấy đề nghị, điều lệ, CCCD) trực tuyến ngày 01/06/2025, nhận Giấy chứng nhận ngày 04/06/2025.
- Thông báo hoạt động: Nộp thông báo và bản sao chứng chỉ hành nghề tại Sở Xây dựng Đà Nẵng ngày 10/06/2025, được xác nhận ngày 15/06/2025.
- Mã ngành: Đăng ký 7110 (tư vấn thiết kế) và 4101 (xây dựng nhà ở).
- Kết quả: Công ty DEF bắt đầu tư vấn thiết kế và thi công từ tháng 7/2025.
Câu hỏi thường gặp (FAQ)
1. Điều kiện thành lập công ty kiến trúc là gì?
Cần: Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, cá nhân chủ trì thiết kế có chứng chỉ hành nghề kiến trúc, và thông báo hoạt động cho UBND cấp tỉnh (Sở Xây dựng) (Điều 21, 22, Luật Kiến trúc 2019).
2. Thành lập công ty tư vấn thiết kế xây dựng cần những bước nào?
- Bước 1: Xin Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh tại Sở Kế hoạch và Đầu tư.
- Bước 2: Thông báo chứng chỉ hành nghề tại Sở Xây dựng (Nghị định 15/2021/NĐ-CP).
3. Kinh nghiệm mở công ty tư vấn thiết kế, kiến trúc của Kế toán Dego?
- Đăng ký đầy đủ mã ngành (7110, mã phụ nếu cần).
- Công ty vốn nước ngoài chỉ đăng ký 7110.
- Liên hệ Sở Kế hoạch và Đầu tư để xác nhận hình thức nộp hồ sơ
4. Thủ tục thành lập công ty tư vấn thiết kế, kiến trúc là gì?
Hồ sơ gồm: Giấy đề nghị, điều lệ, danh sách thành viên/cổ đông, bản sao CMND/CCCD/hộ chiếu, chứng chỉ hành nghề, giấy ủy quyền. Nộp tại Sở Kế hoạch và Đầu tư, sau đó thông báo Sở Xây dựng (Nghị định 01/2021/NĐ-CP, Nghị định 15/2021/NĐ-CP).
5. Mã ngành kiến trúc là gì?
Mã chính: 7110 – Hoạt động kiến trúc và tư vấn kỹ thuật có liên quan. Có thể bổ sung mã xây dựng (4101, 4102) hoặc lắp đặt (4321, 4322) tùy hoạt động (Quyết định 27/2018/QĐ-TTg).
6. Công ty kiến trúc có cần vốn tối thiểu không?
Không yêu cầu vốn tối thiểu, nhưng cần đủ tài chính để thuê trụ sở và trả lương kiến trúc sư
7. Công ty vốn nước ngoài có thể thi công công trình không?
Không, chỉ được tư vấn thiết kế (7110), không được thi công (4101-4299) do hạn chế cam kết WTO
8. Có cần gia hạn thông báo hoạt động kiến trúc không?
Không, thông báo chỉ nộp một lần, trừ khi thay đổi kiến trúc sư hoặc chứng chỉ hành nghề (Nghị định 15/2021/NĐ-CP).
Kết luận
Thành lập công ty kiến trúc, tư vấn thiết kế yêu cầu đáp ứng điều kiện chung (vốn, trụ sở, người đại diện) và chuyên môn (chứng chỉ hành nghề, thông báo hoạt động). Với mã ngành chính 7110, doanh nghiệp cần hoàn thành 2 bước: đăng ký kinh doanh (3-5 ngày) và thông báo Sở Xây dựng (5 ngày). Kế toán Dego cung cấp dịch vụ trọn gói (đăng ký kinh doanh) và hỗ trợ thông báo hoạt động miễn phí, hoàn thành trong 3-7 ngày.
Xem thêm nhiều hơn tại website Kế toán Dego
